Hodowla dżdżownic kompostowych
Miejsce gdzie chcemy założyć hodowlę powinno mieć glebę przepuszczalną, najlepiej piaszczystą, o niskim poziomie wód gruntowych. Nie może być zalewane, powinno być natomiast osłonięte od wiatru i ocienione.
Jeżeli chcemy hodować je w pomieszczeniu zamkniętym to należy wybrać takie, które ma możliwość przewietrzania, ma ograniczony dopływ światła i gdzie w okresie zimowym utrzymuje się dodatnia temperatura.
Dżdżownice można hodować w wykonanych w gruncie wykopach. Ściany wykopu należy wyłożyć deskami o grubości ok. 2 cm. Dno musi być zabezpieczone siatką metalową (ochrona przed kretem) na którą wysypujemy 15 cm warstwę materiału drenażowego np. gruby żwir. Po napełnieniu wykopu podłożem hodowlanym przykrywa się go workami z juty lub deskami. W czasie zimy wykop należy zabezpieczyć słomą lub grubą warstwą liści.
Do hodowli można też wykorzystywać różnego rodzaju pojemniki z tworzyw sztucznych lub drewna. Za minimalne wymiary takiego pojemnika przyjmuje się 40x40x15 cm. Lepiej gdy pojemnik ma większa powierzchnię i mniejszą wysokość niż gdy jest wyższy kosztem powierzchni. W dnie pojemników muszą znajdować się otwory drenażowe. Jeżeli prowadzimy hodowlę w zamkniętym pomieszczeniu to pojemnik z wywierconymi otworami najlepiej ustawić na kuwecie.
Jeżeli hodowlę założyliśmy w ogrodzie to należy zabezpieczyć jej powierzchnię siatką metalową lub plastikową przed ptakami, żabami, ropuchami, jaszczurkami, gryzoniami i owadami.
Jako pokarm dla dżdżownic można wykorzystywać wszelkiego rodzaju odpady pochodzenia roślinnego. Najbardziej wydajną hodowlę prowadzi się na podłożu o dużej zawartości obornika bydlęcego lub odchodów króliczych. Ważna rzecz: obornik bydlęcy można wykorzystać do hodowli dopiero wtedy kiedy ustaną w nim wszystkie procesy fermentacyjne. Trwa to około 3 miesiące. Obornik taki prawie nie śmierdzi i hodowla w pomieszczeniach zamkniętych oparta na nim jest mało uciążliwa. Oprócz obornika podłoże hodowlane można wzbogacić zmieloną korą (tylko drzewa liściaste, najlepszy dą, torfem, liśćmi, papierem, tekturą, odpadami warzywnymi i owocowymi.
Kilka propozycji podłoży:
- obornik bydlęcy 70-80% + tektura 20-30%
- obornik bydlęcy 80% + słoma 20%
- obornik bydlęcy 90% + trociny, kora 10%
- słoma 50% + odpady pochodzenia roślinnego 40% + odpady pochodzenia zwierzęcego 10%
- gleba ogrodowa 30% + obornik bydlęcy 30% + odpady pochodzenia roślinnego 40%
Jeżeli chcemy karmić dżdżownice papierem lub słomą to tylko po długim namoczeniu w wodzie (ok.3 dni). Jeżeli dodajemy korę, trociny to trzeba unikać odpadów drzew iglastych, odpadów bardzo świeżych i przesyconych żywicą.
Przygotowując podłoże należy zadbać o dokładne rozdrobnienie i wymieszanie wszystkich składników. Dżdżownice najlepiej czują się w pH 6,5-7,5. Jeżeli mamy możliwość to trzeba mierzyć pH i w miarę potrzeby korygować do właściwego poziomu. Jeżeli jest zbyt niskie to można je podnieść dodając np. węglanu wapnia, jeżeli zbyt wysokie dodajemy trociny, torf, rozdrobniony papier. Optymalna wilgotność podłoża to 75-80% więc należy je regularnie zraszać wodą . Temperatura podłoża nie powinna przekraczać 20-22C.
Rozpoczynając hodowlę w pojemnikach warstwa podłoża hodowlanego powinna wynosić kilkanaście centymetrów. Dokarmiamy je w zależności od szybkości zjadania pokarmu (średnio co 5-7 dni). Po zapełnieniu pojemnika, po 2-3 dniach od ostatniego karmienia, należy zebrać 5-10 cm warstwę wyłożonego pokarmu wraz z dżdżownicami, które do niej przeszły z głębszych warstw i przełożyć do kolejnych pojemników. Jeżeli czynność tą powtórzymy 2-3 razy to wybierzemy prawie wszystkie dżdżownice. Można wtedy opróżnić pojemnik w którym znajduje się `przejedzone` podłoże.
Przyrost biomasy i intensywność rozmnażania dżdżownic są uzależnione w dużym stopniu od jakości pokarmu (głównie od jego zasobności w związki azotowe), stopnia jego rozdrobnienia, wilgotności, pH i temperatury.
W dobrze prowadzonej hodowli zagęszczenie dżdżownic powinno być większe od 200 osobników/l. Im więcej osobników dojrzałych płciowo (mających wykształcone siodełko), tym szybciej będzie wzrastać zagęszczenie w hodowli. W optymalnych warunkach 1 dojrzały płciowo osobnik składa jeden kokon co 10 dni z którego wylęgają się średnio 3 osobniki. Okres do osiągnięcia dojrzałości płciowej wynosi około 120 dni w temperaturze 20C.